Rechten en plichten van de psycholoog en de cliënt

De vrijgevestigde psycholoog is verplicht zich bij de uitoefening van zijn beroep te houden aan bepaalde regels. Deze staan in de Beroepscode voor Psychologen (zie de informatie voor cliënten op www.lvvp.info). Verder heeft de overheid een aantal wetten tot stand gebracht, zoals de Wet BIG (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg), de WGBO (Wet op de Geneeskundige Behandelingsovereenkomst) en de Wkkgz (Wet kwaliteit, klachten en geschillen zorg), waarin de rechten en plichten van zorgaanbieders en cliënten zijn vastgelegd. De belangrijkste punten worden hierna toegelicht:

De behandelrelatie

De psycholoog/psychotherapeut is verplicht zijn werk zorgvuldig te doen en u met respect te behandelen; hij mag geen misbruik maken van zijn positie. Er is sprake van een strikt beroepsmatig contact. Dat betekent bijvoorbeeld dat seksueel contact tussen behandelaar en cliënt niet is toegestaan. Evenmin mag de behandelaar cadeaus aannemen die een klein bedrag te boven gaan. Zolang de behandeling plaatsvindt, mag de psycholoog geen overeenkomst met u sluiten waarvan hij voordeel zou kunnen hebben.

Geheimhouding van uw gegevens

De behandelaar heeft een geheimhoudingsplicht tegenover derden. Hij kan dus alleen met uw toestemming gegevens over u verstrekken aan bijvoorbeeld een keuringsarts of Arbodienst. Via een zogenoemde materiële controle mag uw zorgverzekeraar nagaan of uw behandeling correct is gedeclareerd. Indien dat proportioneel is en noodzakelijk voor het onderzoek, is uw zorgverzekeraar daarbij gerechtigd om uw dossier in te zien. Dat gebeurt slechts bij hoge uitzondering. Uw behandelaar mag voor het overige alleen in noodsituaties zijn geheimhoudingsplicht doorbreken, bijvoorbeeld als mensen in gevaar zouden komen. Hij heeft geen toestemming van u nodig wanneer hij over uw behandeling overleg wil plegen met collega’s, die overigens ook een geheimhoudingsplicht hebben. Uw behandelaar heeft uw toestemming wél nodig voor het terugkoppelen van informatie naar uw huisarts. Met klachten over schending van uw privacy door uw zorgverzekeraar kunt u voor informatie en advies terecht bij het Landelijk Platform GGz (LPGGz) via www.platformggz.nl.

Opt-outregeling

Indien u er principieel bezwaar tegen heeft dat uw zorgverzekeraar uw behandeldiagnose via de declaratie onder ogen krijgt, dan kunt u daartegen bezwaar maken bij uw behandelaar. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft hiervoor de privacyverklaring ontwikkeld. Deze kunt u tekenen bij aanvang van de behandeling.

Het behandelplan

De psycholoog/psychotherapeut is verplicht u te informeren over wat hij denkt dat er met u aan de hand is. Hij moet met u overleg plegen over het doel van de behandeling en de manier waarop dat doel bereikt kan worden en zal u ook vertellen hoe lang de behandeling mogelijk gaat duren. Op grond van deze informatie geeft u toestemming voor de behandeling. De behandelaar zal ook het verdere verloop van de behandeling met u blijven bespreken. De psycholoog mag u alleen informatie onthouden wanneer u daarvan ernstig nadeel zou ondervinden, maar moet daarvoor wel eerst overleg plegen met een collega.

Uw dossier

De psycholoog/psychotherapeut bewaart uw gegevens in een dossier. Dat zijn de verwijzing, de indicatiestelling, brieven van u en over u, alsook een beschrijving van de voortgang van de behandeling. De behandelaar moet het dossier en het gegevensbestand zó inrichten dat geheimhouding van de inhoud en bescherming van de persoonlijke levenssfeer verzekerd zijn. U mag uw dossier inzien en fotokopieën maken. U heeft geen recht op informatie die vertrouwelijk is gegeven door anderen die, met uw toestemming, bij de behandeling zijn betrokken. Evenmin heeft u recht op inzage in de persoonlijke werkaantekeningen van uw behandelaar. U mag wel iets aan uw dossier toevoegen maar er niets uithalen. Zo mag u bijvoorbeeld op- of aanmerkingen over de behandeling toevoegen of kritiek over de manier waarop uw situatie is weergegeven. U heeft het recht uw dossier te laten vernietigen en moet daar schriftelijk om verzoeken. De administratieve gegevens over uw behandeling mogen niet worden vernietigd, omdat controle door bijvoorbeeld de zorgverzekeraar mogelijk moet blijven. De praktijk is verplicht uw dossier na afloop van de consulten nog 15 jaar te bewaren.

Recht op informatie

Vanuit de WWGZ heeft u recht op informatie over bijvoorbeeld tarieven, wachttijden en ervaringen van andere clienten. Verder is uw behandelaar verplicht u te informeren over indicidenten met merkbare gevolgen: de aard en de toedracht ervan en de maatregelen die uw behandelaar heeft genomen om de gevolgen voor u te beperken dan wel weg te nemen. Uw behandelaar moet in uw dossier een notitie maken van het tijdstip, de aard en toedracht van het incident en de namen van alle betrokkkenen.

Klachten over overbodige of ingewikkelde formulieren; zie daarvoor de website van de LVVP en de NZA.